Hoe krijg je een burn-out? De verschillende fases op een rij
Deadlines op het werk stapelen zich op, je ziet de bomen door het huishoudelijke bos niet meer en wat je ook probeert, je voelt je uitgeblust. Hoewel iedereen eens worstelt met een dipje, kan dat futloze gevoel ook een eerste signaal zijn van een burn-out. Hieronder worden twaalf verschillende fases ontleed.
In 2017 zaten 28.000 Belgen noodgedwongen thuis met een burn-out. Onderzoek toont aan dat 1 op 6 werknemers symptomen van een burn-out heeft. Vooral dertigers kampen met klachten: 20,9% voelt zich mentaal uitgeput. Bij werknemers tussen 35 en 40 jaar is dat zelfs 23%.
Deze fases gaan aan een burn-out vooraf
Hoewel een burn-out zich bij iedereen anders ontwikkelt, ontdekten psychologen Herbert Freudenberger en Gail North twaalf fases die het begin typeren. Niet iedereen doorloopt echter hetzelfde traject. Soms volgen de stadia elkaar in een andere volgorde op. Bovendien kan je een fase overslaan of zelfs in meerdere fases tegelijk zitten. Tot slot verschilt de duur van elke stap van persoon tot persoon, van een aantal weken tot zelfs enkele jaren.
Kenmerken:
- perfectionistisch;
- groot verantwoordelijkheidsgevoel;
- hoge verwachtingen.
Kenmerken:
- ambitieus;
- je kan moeilijk loslaten;
- je voelt je onmisbaar.
Kenmerken:
- ongezond eetpatroon;
- onregelmatig en onvoldoende slapen;
- weinig sociale interactie.
Kenmerken:
- opgejaagd gevoel;
- vergeetachtig;
- conflicten.
Kenmerken:
- minder empathie;
- emotioneel afgestompt;
- andere kijk op de dingen.
Kenmerken:
- opgekropte agressie;
- ongeduldig;
- hoger verzuim.
Kenmerken:
- alles veroorzaakt stress;
- gevoel van hopeloosheid;
- je zoekt afleiding in alcohol of medicijnen.
Kenmerken:
- afstandelijk;
- onverschillig;
- boosheid.
Kenmerken:
- het leven lijkt nutteloos;
- je verwaarloost je gezondheid;
- je voelt je waardeloos.
Kenmerken:
- innerlijke leegte;
- emotionele buien;
- mogelijke paniekaanvallen.
Kenmerken:
- oververmoeid;
- uitzichtloosheid;
- je ziet de toekomst somber in.
Kenmerken:
- Je bent opgebrand;
- suïcidale gedachten zijn mogelijk;
- specifieke behandeling is noodzakelijk.
3 tips om een burn-out te voorkomen
Ook bij een burn-out geldt: voorkomen is beter dan genezen. Wimpel daarom fysieke en emotionele klachten niet af, zelfs als ze banaal lijken. Maak je één van bovenstaande fases door, dan is het aangewezen om een stap terug te zetten en (professionele) hulp te zoeken. Genezing is immers makkelijker als je de problemen in een vroeg stadium aanpakt.
Neem daarnaast je werkomgeving grondig onder de loep. Mensen die werken omdat het moet, lopen een verhoogd risico. Uit onderzoek blijkt dat de helft van hen tegen een burn-out aanleunt, terwijl dat bij gemotiveerde werknemers slechts 7 % is.
Tot slot is het belangrijk om tijdig rustmomenten in te plannen en even tot jezelf te komen. Aandacht besteden aan je eigen lichaam en geest doet je stressniveau flink dalen.