Een belangrijke vergadering op het werk, een diner bij je thuis voor 12 vrienden of een monsterfile wanneer je een vlucht moet halen: iedereen voelt zich wel eens gestresseerd. Maar, als je die spanning voortdurend voelt, spreken we van chronische stress. Wat zijn de symptomen en hoe raak je ervan af? 4 veelgestelde vragen uitgelicht.

1. Wat doet stress met je lichaam?

Stress is een verdedigingsmechanisme van ons lichaam. In een gevaarlijke situatie komt in eerste instantie adrenaline vrij. Dit hormoon verhoogt je hartslag en brengt meer zuurstof naar je hersenen, hart en spieren. Bij langdurige stress voert je lichaam ook de productie van cortisol op. Tegelijk komen andere lichamelijke processen op een laag pitje te staan: je immuunsysteem, spijsvertering, voorplanting, groei…

Ongezond is die beschermingsreactie van je lichaam en hersenen zeker niet. Maar ervaar je voortdurend stress, dan blijft je lichaam in die alarmfase steken. Daardoor komen bovengenoemde lichaamsprocessen niet meer op gang, terwijl je cholesterol- en adrenalineniveau blijven pieken.

2. Wat zijn de symptomen van chronische stress?

Chronische stress uit zich zowel op mentaal als op fysiek vlak.

Enkele psychische symptomen zijn:

• een slechte nachtrust en vermoeidheid;
• gespannenheid en gepieker;
• prikkelbaarheid;
• concentratieproblemen;
• het ontstaan of een heropflakkering van mentale klachten, zoals angstaanvallen, depressie of verslaving.

Daarnaast steken ook lichamelijke klachten de kop op:

• een verminderde eetlust of net meer zin in ongezond voedsel;
• huidirritaties;
• hogere gevoeligheid voor pijn, waardoor bepaalde kwalen (bv. hoofdpijn, buikpijn, rugklachten, darmproblemen) verergeren.

3. Wat is het effect van stress op lange termijn?

De voortdurende alertheid van je lichaam heeft op lange termijn een negatieve impact op je gezondheid. Zo verhoogt chronische stress het risico op hart- en vaatziekten. Door de hoge bloeddruk en een verstoorde vethuishouding stijgt immers de kans op een trombose en aderverkalking, wat dan weer kan uitmonden in een hart- of herseninfarct.

Daarnaast stuurt chronische stress het suikergehalte in je bloed en je immuunsysteem in de war, waardoor je meer kans hebt op overgewicht en osteoporose. Soms wordt beweerd dat stress ook het risico op kanker zou verhogen, maar daar is nog geen wetenschappelijk bewijs voor.

4. Wat kan je doen tegen chronische stress?

Er bestaat geen wondermiddel om komaf te maken met stress. Een gezonde levensstijl – voldoende beweging, een evenwichtig voedingspatroon en genoeg ontspanning – is wel een absolute must om stress te bestrijden. Deze blogpost bundelt alvast onze beste tips.

Medicatie (bv. een slaapmiddel) kan helpen om een moeilijke periode te overbruggen, al mag dat enkel een tijdelijke oplossing zijn. Verslaving loert immers steeds om de hoek. Kies daarom bij voorkeur voor natuurlijke middelen. Die pakken je symptomen doeltreffend aan, en dat op een veilige manier. Zo verlichten onder meer passiebloem (Passiflora incarnata), haver (Avena sativa), citroenmelisse (Melissa officinalis) en valeriaan (Valeriana officinalis) de gevolgen van mentale stress en ze bevorderen je slaap.

Chronische stress efficiënt tegengaan kan een aanpassing van je levensstijl vereisen, en dat vraagt tijd. Je huisarts ondersteunt je hierbij.

Medische revisie: Peter De Smet, Scientific & Medical Education Manager & Bert Hannosset, M.D.