Huisstofmijt, gras- en boompollen, bepaalde voedingsstoffen cosmetica …
De lijst van allergietriggers is eindeloos. Enkele jaren geleden kampte 15 à 20 procent van de Belgen met een bepaalde vorm van allergie. Vandaag is dat cijfer opgelopen tot 30 procent. Maar wat is een allergie precies en hoe herken je de symptomen?

 

 

Wat is een allergie?

Een allergie is een overdreven reactie van het immuunsysteem op bepaalde stoffen – allergenen genoemd – die op zich onschadelijk zijn. In normale omstandigheden wordt het immuunsysteem enkel geactiveerd tegen schadelijke allergenen, zoals bacteriën en virussen. Maar bij personen met een allergie treedt het immuunsysteem ook in werking tegen onschuldige allergenen. Deze komen voor op de huid, in de voeding of in de lucht.

Een allergie verschijnt in twee fasen:

1. De sensibilisatiefase

Wanneer je lichaam voor de eerste keer in contact komt met het allergeen – bijvoorbeeld via het inademen, aanraken of inslikken – veroorzaakt dit nog geen allergische symptomen. Het immuunsysteem wordt enkel voorbereid zodat het bij een volgend contact met dit allergeen onmiddellijk kan reageren. De eigenlijke allergiesymptomen zoals een lopende neus, huiduitslag, tranende ogen of ademhalingsproblemen treden pas op bij een volgend contact.

2. De allergische reactie

Bij een volgend contact met het allergeen treedt het immuunsysteem onmiddellijk en massaal op tegen het onschuldige allergeen.

Oorzaken van allergie

Je genen spelen een belangrijke rol bij het ontwikkelen van een allergie. Een allergie op zich is niet erfelijk, wel de aanleg om er een te ontwikkelen. Of die allergische aanleg ook effectief tot uiting komt, hangt af van externe factoren.

Neem bijvoorbeeld milieu- en omgevingsfactoren. Niet alleen patiënten met hart- en vaatziekten of longaandoeningen zijn kwetsbaar voor luchtvervuiling, ook gezonde mensen ondervinden schade van fijnstof. Zo is bewezen dat roetdeeltjes van dieselbrandstoffen de ontwikkeling van allergieën bevorderen. Vooral in westerse industrielanden maken deze allergieën een forse opmars.

Ook de klimaatverandering kan een invloed hebben op de ontwikkeling van allergieën. Zo duurt het pollenseizoen almaar langer en komen er nieuwe plantensoorten bij die kwistig pollen verspreiden, zoals de olijfboom. De huisstofmijt gedijt dan weer beter dan ooit omdat we onze huizen steeds grondiger isoleren.

Een andere opmerkelijke oorzaak voor de allergiepiek is onze hygiënischere leefstijl. Doordat we té proper leven, hebben we sedert de 21ste eeuw minder contact met schadelijke stoffen. Dat contact is nochtans nodig om ons afweersysteem correct af te stellen. Zonder infectiedruk reageert het immuunsysteem ook op onschadelijke stoffen zoals huisstofmijt, pollen of kattenharen.

Symptomen per allergie

De manier en de heftigheid waarop een immuunsysteem reageert op een allergeen verschilt van persoon van persoon. Een overzicht van mogelijke allergische reacties en bijbehorende symptomen:

Contactallergie

Contactallergie begint vrijwel altijd op de plaats waar de huid in contact is geweest met het allergeen. Bij cosmetica bijvoorbeeld is dat vaak in het gezicht, de hals of de handen. De allergische reactie begint meestal binnen 48 uur na het contact.

Als je last hebt van contactallergie, heb je doorgaans één of meerdere van de volgende symptomen:

• heftige jeuk;
• zwellingen;
• rood worden van de huid;
• ontstaan van bultjes;
• vorming van kloven, verdikkingen en schilfering van de huid.

 Luchtwegenallergie

 Een allergie voor ingeademde stoffen is vaak seizoensgebonden. Terwijl iemand met een allergie voor pollen al vroeg in het jaar klachten krijgt, heeft iemand met een allergie voor graspollen pas later in het jaar last. Bij een huisstofmijtallergie heb je dan weer het hele jaar door kans op allergische klachten.  

Een luchtwegallergie kan uiteenlopende ongemakken uitlokken, afhankelijk van de plaats waar de overgevoeligheidsreactie zich voordoet:

• keel (jeuk, drukkend gevoel);
• longen (hoesten, benauwdheid, zware kortademigheid en zelfs astma kunnen optreden);
• ogen (branderig gevoel, tranen);
• neus (jeuk, niezen, neusloop, neusverstopping).

Hooikoorts of Covid-19? Wat zijn de verschillen? Het begin van de lente gaat gepaard met de eerste symptomen van hooikoorts. Heel wat mensen krijgen last van een loopneus, niesbuien, een piepende ademhaling, enz. Maar hoe kan je deze symptomen onderscheiden van de symptomen van Covid-19? Het onderscheid tussen Covid-19 en hooikoorts is uiterlijk zeer moeilijk vast te stellen. De meest voorkomende symptomen van een Covid-19 infectie zijn koorts, spierpijn, droge hoest, ademhalingsmogelijkheden en soms ook plots smaak- en geurverlies. Bij hooikoorts heb je geen last van spierpijn, koorts of smaakstoornissen. Hier zijn de meest voorkomende symptomen een loopneus, hoesten en vermoeidheid. Verder is hooikoorts niet besmettelijk en gaan de symptomen gepaard met blootstelling aan bepaalde allergenen. Wanneer deze verschillende allergenen aanwezig zijn in de natuur, kan je het best checken aan de hand van een pollenkalender. Voor meer informatie kan u ook steeds terecht op de website van Sciensano. Voelen jouw allergiesymptomen anders aan dan vorig jaar? Raadpleeg dan zeker een arts.

Voedingsallergie

Klachten door een voedingsallergie beginnen meestal binnen 10 minuten tot 2 uur na het eten van het voedsel. Deze symptomen kunnen voorkomen:

• jeuk, roodheid, zwelling, metaalsmaak (mond);
• jeuk, tranende ogen, roodheid (ogen);
• loopneus en niezen (neus);
• opgezwollen ogen, jeuk, roodheid, niezen, loopneus, verstopte neus;
• astmatische symptomen, benauwdheid, hoesten (longen);
• buikpijn, krampen en diarree (darmen);
• jeuk, witte of vaalrode zwellingen, eczeem (huid);

Allergieklachten behandelen

Een allergie kan een behoorlijke impact hebben op je dagelijkse activiteiten. Naast het ongemak, kan het leiden tot een slechte nachtrust, ziekte of zelfs het ontwikkelen van astma.

Desensibilisatie is een effectieve therapie waarbij je afweersysteem minder gevoelig wordt aan de allergenen waarop het zo hevig reageert. Je lichaam komt tijdens een bepaalde periode in contact met het allergeen. Een arts bouwt de dosis stelselmatig op, waardoor je na een tijdje een grote hoeveelheid van de stof kan verdragen. Het uiteindelijke doel is de allergische klachten te doen afnemen of zelfs laten verdwijnen. Dat kan echter jaren duren.