In de winter durven we wat meer drinken en eten. Dat kan zijn sporen nalaten. Het zadelt je soms op met een onbehaaglijk lichamelijk gevoel, een schuldgevoel over je eet- en drinkpatroon, mogelijk zelfs met wat extra winterkilo’s. Precies daarom is het begin van de lente het ideale moment om te detoxen.  

Waar staat detox eigenlijk voor?

Detox, afkorting van detoxification, betekent letterlijk ontgifting. Wanneer we spreken van detox bedoelen we het verwijderen van afval- en gifstoffen die zich in ons lichaam kunnen ophopen. Verschillende van die schadelijke stoffen komen rechtstreeks uit wat we drinken en wat we eten.

Een detoxkuur is bedoeld om je lichaam te reinigen van schadelijke stoffen. Heel wat detoxkuren combineren een periode van vasten met het innemen of aanbrengen van speciale producten. Op het menu staan minder vetten en suikers, minder alcohol, cafeïne en frisdrank, veel verse sappen, extra (rauwe) groenten, extra fruit en eventuele supplementen, drankjes, poeders, pleisters …

De motivatie om een detoxkuur op te starten varieert sterk van persoon tot persoon. Sommige mensen hopen er kilo’s mee te verliezen, anderen willen er hun lichaam mee zuiveren, nog anderen beogen met een detoxkuur vooral een goed gevoel te krijgen.

Zin en onzin van een detoxkuur

Het nut van een detoxkuur is tot op vandaag nog niet wetenschappelijk bewezen. In essentie verwerkt ons lichaam ongewenste stoffen spontaan dankzij een goede en efficiënte werking van onze lever en onze nieren. Bij mensen met een gezond lichaam, en dus een goed werkende lever en normaal functionerende nieren, hopen schadelijke stoffen zich weinig op. Anders gesteld, is de werking van je lichaam gezond, dan is een detoxkuur niet echt nodig.

Het is vooral belangrijk om te beseffen dat een detoxkuur een minder positieve impact heeft dan een gezond eet- en drankpatroon. Er slechts enkele weken per jaar een extra gezond eet- en drankpatroon op nahouden kan een ongezonde eet-, drank- en leefgewoonte niet compenseren.

Meer groenten en fruit eten, of minder vet, alcohol, cafeïne en suiker opnemen, deze dingen hebben uiteraard een gunstig effect op onze gezondheid. De positieve impact van speciale detoxproducten daarentegen heeft geen wetenschappelijke basis. Sterker nog, sommige van deze detoxproducten blijken zelfs schadelijk. Zo zijn kuren waarbij de darmen volledig gereinigd of geledigd worden potentieel schadelijk.

Enkele gezonde detoxtips

Vind je het aangenaam om je lichaam na een periode met een intens drank- en eetpatroon te zuiveren en weer fitter te maken? Dan kan je dat perfect op een natuurlijke manier.

Tip 1: drink veel water

Water is erg gezond. Het reinigt immers onze nieren die alle overtollige water en vloeistoffen afvoeren en daarmee zout- en kaliumgehaltes regulariseren. Daarnaast bevordert het onze spijsvertering.

Weet dat water niet enkel in zuiver kraantjes- of bronwater zit maar evengoed in thee, plantaardige melk of vast voedsel zoals groenten en fruit.

Tip 2: schuif alcohol aan de kant

Grote dosissen alcohol kunnen toxisch zijn voor ons lichaam. Alcohol een tijd aan kant laten heeft logischerwijs dan ook heel wat positieve effecten op onze gezondheid. Je lever zal je dankbaar zijn. Als zuiveringsstation voor allerlei schadelijke stoffen zal die immers minder te verwerken hebben en indien nodig genoeg tijd krijgen om te herstellen.

Minder alcohol betekent bovendien minder calorieën en minder cholesterol. Ook je huid en je slaap ondervinden een positief effect van het bannen van alcohol.

Tip 3: waak over je voedingspatroon

Een gezond eetpatroon wordt bepaald door drie dingen: wat je eet, hoeveel je eet en op welk tijdstip je dat doet.

Wat we eten bepaalt het gehalte afvalstoffen dat we moeten verwerken. Goed nadenken over de voedingsstoffen die je opneemt, is dus de sleutel. Sommige voedingsstoffen hebben een gunstig effect op onze fysieke huishouding, zoals eiwitten, ijzer en zink. Eiwitten of proteïnen vind je in eieren, gevogelte en vis. Peulvruchten, noten, groene groenten, vis, algen en cacao bevatten allemaal ijzer. Zink ten slotte vind je onder andere in knoflook, spinazie, kikkererwten, pompoenpitten, volkoren rijst, garnalen, rundsvlees en pure chocolade.

Hoeveel we eten en op welk tijdstip we dat doen, is ook bepalend. Zo begin je de dag best met een stevig ontbijt, met noten of eieren . Zo heb je lang een voldaan gevoel en grijp je minder snel naar een tussendoortje vanuit een hongergevoel. Je spijsvertering krijgt bovendien een hele dag de tijd om vet te verbranden. Probeer voorts het snoepen tussendoor zoveel mogelijk te laten en vermijd een maaltijd kort voor het slapengaan.

Tip 4: beweeg voldoende

Voldoende bewegen staat niet gelijk met lange sessies in de fitness of grote fiets- of wandeltochten … Voldoende beweging zit eerst en vooral in regelmatige, kleinere fysieke inspanningen. Beweeg dus vooral op dagelijkse basis door je te voet of met de fiets te verplaatsen, door de trap in plaats van de lift te nemen of door een kleine wandeling te maken.

Wil jij je toch liever toeleggen op een sport? Bouw die dan zeker geleidelijk op. Zo overbelast je je lichaam niet onnodig en zo hou je het sporten ook makkelijker vol. Overweeg eventueel een sport die niet per definitie veel tijd in beslag neemt zoals lopen.

Tip 5: verzorg je slaap

Slaap is cruciaal. Zo kan een slaaptekort de spijsvertering bemoeilijken en stress veroorzaken. Wil je je slaap wat bevorderen? Drink wat minder cafeïnehoudende en alcoholische dranken, drink thee met kruiden, hou je slaapkamer koel, zit niet op scherm tot net voor het slapengaan en voorzie wat tijd om lichamelijk te ontspannen voor je het licht uitknipt.

Referenties

• https://www.gezondheid.be/
• https://www.gezondheidenwetenschap.be/gezondheid-in-de-media/helpen-detoxkuren-het-lichaam-ontgiften
• https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/diversen/177439-alcoholloze-maand-lever-en-lichaam-ontgiften-van-alcohol.html

Medische revisie: Peter De Smet, Scientific & Medical Education Manager & Bert Hannosset, M.D.