Kan winterse koude je soms oorpijn bezorgen? Ken je dat pijnlijke gevoel van een snerpende wind in je oren? Heel begrijpelijk. Onze oren kunnen gevoelig reageren op grote koude of harde wind. Hoe komt dat nu precies? En kan het kwaad?

Koude temperaturen hebben een directe impact op onze oren. Dat kan zich uiten op verschillende manieren: onze oorlellen worden ijskoud, de randen van onze oorschelpen worden dieprood en we voelen al eens tintelingen. Soms krijgen we zelfs stekende pijn in ons oor zélf. Maar waarom krijg je oorpijn door de kou? De temperatuur in de binnenkant van je oor krijgt bij grote koude een dip. Iets waar ons oor niet goed tegen kan.

Waarom kunnen onze oren niet tegen de kou?

Onze oorschelpen zijn bijzonder gevoelig voor lage temperaturen. De verklaring hiervoor is eenvoudigweg dat we weinig vet hebben aan de oorlellen. En laat vet nu net datgene zijn waarmee ons lichaam zich warm houdt. Zonder dat nodige vet houden onze oren geen warmte bij en worden ze rood.

Ook onze gehoorgang heeft het lastig met winterse koude. Met duizenden zenuwen is deze erg gevoelig. Het trommelvlies kan evenmin tegen lage temperaturen of wind. Komt een koude wind dieper de gehoorgang binnen, dan kan de aanwezige pijn zelfs nog verergeren.

Wat betekent oorpijn bij koude?

Die stekende pijn die priemt in je oor, is meestal van voorbijgaande aard. Het ongemakkelijke gevoel vermindert simpelweg wanneer je oor weer opwarmt of geen wind meer vangt. Meestal is de oorpijn die je bij koude of felle wind kan voelen dan ook onschuldig. Uitzonderlijk wijst die oorpijn wel op een groter probleem.

Oorzaken van oorpijn

Oorpijn kan vele oorzaken hebben. Daarbij maken we een onderscheid tussen primaire oorpijn en secundaire oorpijn. Bij primaire ligt het probleem in het oor zelf, bij secundaire ligt het probleem op een andere plek in het lichaam met uitstralende pijn tot in het oor.

Primaire oorpijn is meestal het gevolg van een ontsteking in de gehoorgang of het middenoor. Soms is de pijn te wijten aan een trauma in de vorm van een slag op het oor of een plotse drukstijging zoals bij het duiken. In uitzonderlijke gevallen kan dit te wijten zijn aan een gezwel in het oor. Ten slotte kan ook koude lucht of wind pijn veroorzaken.

Secundaire oorpijn is veelal het gevolg van een ontstoken kaakgewricht of een ontsteking in de mond, de keel of de nek.

Oorpijn bij kinderen

Hoe onschuldig pijn in het oor bij koude ook is, wees toch alert wanneer je kind tijdens een winterwandeling klaagt over pijnscheuten in het oor. Problemen aan de oren beginnen bij een kind namelijk vaak met abrupte pijnpieken.

Gaat de oorpijn na het contact met koude of wind gepaard met koorts, dan is er wellicht sprake van een (middenoor)ontsteking. Onderliggend kan ook een oorprop aan de bron liggen. Is er geen sprake van koorts en duikt de oorpijn opnieuw op na contact met water zoals baden of zwemmen, dan heeft je kind mogelijk last van een virus of bacterie.

Sommige kinderen hebben gevoelige oren. Zij kunnen ongemakken voelen door blootstelling aan sigarettenrook, gebrekkige mond- en neushygiëne, langdurig gebruik van een fopspeen … en wind en koude.

Tips om oorpijn door koude te voorkomen

Tegen oorpijn door koude kan je helaas niet zo veel doen. Daarom probeer je de pijn best te voorkomen. Wij geven enkele tips.

De belangrijkste tip is heel voor de hand liggend. Trek iets over je oren als het buiten koud is. Draag een muts of een hoofdband … of zet oorwarmers op als je je haar liever niet in de war brengt. Niet alleen zal het aangenamer voelen aan je oren. Je beschermt ze er ook mee. Wanneer je een hoorapparaat hebt, is het sowieso goed om je oren te bedekken bij lage temperaturen. Koude verkort de levensduur van de batterij namelijk.

Absoluut te vermijden is iets in je gehoorgang te steken om de wind tegen te houden. Watjes of oordopjes houden de koude wel buiten maar creëren tegelijk een lekker warme omgeving voor bacteriën. Je gehooringang dichtstoppen vergroot dan ook de kans op een bacteriële infectie.

Ook een goede oorhygiëne is van belang. Het is namelijk niet verstandig om je oren erg vaak schoon te maken. Oorsmeer mag dan misschien vies lijken, het beschermt de gehooringang tegen bacteriën, schimmels, water, stof en uitdroging. Haal je alle oorsmeer weg, dan kan je je gehoorgang irriteren … en de koude trotseren met een gevoelige gehoorgang is echt geen goed idee.

Wat te doen bij aanhoudende oorpijn?

Helaas gaat oorpijn na koude niet altijd over. Mocht je aanhoudende oorpijn krijgen, dan is het verstandig om naar de huisarts te gaan. Die kan je oren nakijken en nagaan hoe de pijn te verklaren is.

Mogelijk is je trommelvlies overgevoelig, heb je vocht achter je trommelvlies of een oorprop. Het is ook mogelijk dat het echt gaat om een ooronsteking. Gaat je oorpijn gecombineerd met koorts, een opgezwollen oorschelp of gehoorproblemen, roep dan zeker het advies van een arts in.

Hoe herken je een eventuele oorontsteking?

Oorontstekingen veroorzaken heel vaak erg hevige pijn. Meestal zijn er bij een infectie ook andere symptomen, zoals koorts of een verkoudheid. Oorontstekingen zijn altijd ernstig te nemen. Infecties kunnen immers uitmonden in permanente schade aan het oor.

In afwachting van het doktersbezoek ga je best zorgzaam om met je oren. Vermijd daarom water in de oren bij het douchen en droog nadien de ingang van de oorschelp goed af. Reinig je oor ook niet te diep en haal alleen het zichtbaar oorsmeer weg.

Referenties

• gezondheid.be/
• gezondheidenwetenschap.be/richtlijnen/oorpijn-bij-volwassenen
• beterhoren.nl/nieuws-en-blog/
• margriet.nl/gezondheid/

Medische revisie: Peter De Smet, Scientific & Medical Education Manager & Bert Hannosset, M.D.