Zware, gezwollen en vermoeide benen: vele zwangere vrouwen kunnen erover meespreken. Zeker in het laatste trimester houden je benen meer vocht vast, waardoor ze loom en onaangenaam aanvoelen. Je kan dat gevoel niet echt vermijden, maar je kan het wel verlichten.

Wat veroorzaakt gezwollen benen?

Tijdens de zwangerschap nemen je gewicht en bloedvolume toe, wat de druk op je bloedvaten verhoogt. Je baarmoeder zet uit, wat zorgt voor een extra belasting van je bekken. Dat maakt het voor je aders moeilijker om bloed terug te pompen van je benen naar je hart.

Bovendien zorgen schommelingen in je hormoonbalans ervoor dat je lichaam meer vocht ophoudt. Door de zwaartekracht zakt dat vocht naar je benen, enkels en voeten. Het gevolg: een zwaar, oncomfortabel gevoel.

Die vochtophopingen noemen we oedeem. Na de zwangerschap trekt al dat overtollige vocht meestal snel weer weg.

Gezwollen benen verlichten: handige tips

• Blijf bewegen! Lichaamsbeweging en sport trainen je beenspieren en verbeteren je bloedsomloop. Je hebt verschillende mogelijkheden: wandelen, zwemmen, aquagym, turnen … Of versterk je bloedvaten met enkele eenvoudige oefeningen voor je voeten. Zo kan je zelfs in de wachtrij van de supermarkt even draaien met je enkels, of lichtjes schommelen van je tenen naar je hielen en weer terug.
• Drink voldoende water. Water geeft je nierfunctie en vochtafvoer een duwtje in de goede richting – precies wat je benen nu nodig hebben.
• Eet niet te veel zout. Een verhoogde zoutinname zorgt ervoor dat je lichaam nog meer vocht gaat vasthouden, en dat is het laatste wat je wilt. Vermijd dus voedingsproducten met een hoog zoutgehalte, zoals kant-en-klaarmaaltijden (o.a. pizza’s), gerookt vlees en chips.
• Leg je benen omhoog. Als je benen hoger liggen dan de rest van je lichaam, dan bevorder je de terugstroom van je bloed. Verhoog bijvoorbeeld het voeteneinde van je bed door ’s nachts een kussen onder je matras te steken.
• Houd je benen koel. Op warme zomerdagen houdt je lichaam nog meer vocht vast dan anders. Tijd dus voor afkoeling. Neem een frisse douche en leg af en toe ijs op je benen (maar nooit rechtstreeks op de huid) om je pijnlijke benen te verlichten. Vermijd beter ook zonnebaden, de sauna of hamam.
• Laat je benen ademen. Vermijd strak aansluitende kleding of hoge hakken. Je benen hebben vooral ademruimte nodig in dit stadium van de zwangerschap.
• Masseer erop los. Een massage van je benen werkt niet alleen ontspannend, maar stimuleert ook je bloedcirculatie en vermindert spanning. Masseer je benen van onder naar boven, of maak het jezelf gemakkelijk en schakel je partner in. Ook etherische oliën, crèmes en gels kunnen jou daarbij helpen.
• Draag steunkousen. Steunkousen ondersteunen je bloedvaten en houden je benen gezond tijdens de zwangerschap. Ze oefenen druk uit op je benen en versoepelen op die manier de bloedtoevoer naar je hart. Indien nodig kan je arts medische compressiekousen voorschrijven.

Referenties

• https://utswmed.org/medblog/swollen-feet-during-pregnancy/
• https://www.nhs.uk/pregnancy/related-conditions/common-symptoms/swollen-ankles-feet-and-fingers/#:~:text=Swelling%20is%20caused%20by%20your,blood%20flow%20in%20your%20legs.
• https://www.pregnancybirthbaby.org.au/swelling-during-pregnancy

Medische revisie : Peter De Smet, Scientific & Medical Education Manager & Bert Hannosset, M.D.