Wat is de oorzaak van spierkrampen (en hoe vermijd je ze?)
Het lichaam telt zowat 640 spieren. Als alle vezels van één van deze spieren onverwacht samentrekken, dan ervaar je een spasme of kramp. Dat kan heel pijnlijk zijn. Maar wat veroorzaakt deze onwillekeurige samentrekkingen? En vooral: hoe ga je ze tegen?
De kans is reëel dat je al eens een kramp in je kuitspier ervaarde. Maar elke spier in je lichaam kan onverwacht verkrampen: van je tenen over je billen tot je maag. Spierkrampen in de ledematen duiken plots op en verdwijnen even abrupt, terwijl buikkrampen eerder in golven optreden.
Spierkramp = verstoorde wisselwerking
Elke spier bestaat uit tal van spiervezels. In een normale situatie is een deel van die vezels in rust, terwijl de andere vezels samentrekken. Daarna trekken de vezels in rust samen, en ontspant de andere groep.
Bij een spierkramp is die constante wisselwerking verstoord. Eén van de boosdoeners: een plaatselijk zuurstoftekort. Alle spiervezels trekken dan onwillekeurig tegelijk samen en de gespannen spier voelt hard aan. Hoewel spierkrampen heel pijnlijk aanvoelen, zijn ze meestal onschuldig. Je lichaam herstelt doorgaans zelf de verstoorde wisselwerking.
Uiteenlopende oorzaken
De precieze oorzaak van een spierkramp is niet altijd duidelijk. Krampen hebben namelijk verschillende oorzaken:
- Een langdurige of intense spierinspanning: bij overmatig zweten verlies je vocht, zout en mineralen. Een plots tekort aan deze stoffen kan krampen veroorzaken. Daarnaast kamp je sneller met spierspasmen als je vlak na een maaltijd sport. Op dat moment gaat je bloed immers vooral naar je maag en minder naar de spieren.
- Een slechte houding en/of te strakke kledij, waardoor de doorbloeding lokaal afneemt en er een zuurstoftekort in de spier ontstaat.
- Bepaalde geneesmiddelen kunnen spierkrampen als bijwerking hebben.
- Ook uitdroging en koude kunnen spierkrampen veroorzaken, net als vermoeidheid, uitputting en stress.
4 tips om spierkrampen te voorkomen
1. Eet gezond
Je spieren hebben energie nodig om goed te functioneren. Eet daarom evenwichtig en zet voldoende groenten, fruit en zuivel op het menu. Probeer daarnaast alcohol links te laten liggen. Heb je vaak last van buikkrampen? Beperk dan tijdelijk vezelrijke voeding zoals volkoren producten, peulvruchten of appels en kijk of je een verschil merkt.
2. Hydrateer
Drink minimaal anderhalve liter per dag, liefst water. Ga je sporten, drink dan zeker vooraf voldoende. Zweten en (zware) inspanningen verhogen immers het risico op uitdroging en dus spierkrampen.
3. Beweeg verstandig
Respecteer je fysieke grenzen en bouw de intensiteit van je sportsessies langzaam op. Las opwarming, cooling down en stretchoefeningen in. Draag aangepaste sportkledij, zodat je spieren langer warm blijven. Gun je lichaam ook voldoende rust na je training.
4. Probeer een andere slaaphouding
Heb je vooral ’s nachts last van spierkrampen in je benen? Slaap dan op je zij met lichtjes opgetrokken knieën.
Wil je meer info over hoe je spierkrampen voorkomt? Neem een kijkje in onze gezondheidshoek. Je vindt er extra tips waarmee je snel aan de slag kan.
Medische revisie : Peter De Smet, Scientific & Medical Education Manager & Bert Hannosset, M.D.