Draaien, vallen, licht in het hoofd of juist in de benen … Duizeligheid komt voor in vele vormen en zowat de helft van de bevolking heeft er ooit wel eens last van. Dit zijn mogelijk de oorzaken.

Letterlijk en figuurlijk uit evenwicht

Je oren, je ogen, je hersenen, je zenuwstelsel, je huid, je benen: allemaal werken ze samen om je lichaam in evenwicht te houden. Duizeligheid ontstaat wanneer die bronnen tegenstrijdige signalen naar de hersenen sturen. Dat brengt je niet alleen letterlijk uit balans, het is ook een signaal dat er iets mis is met het evenwicht ín je lichaam.

Maak je niet meteen ongerust: geen enkel lichaam functioneert voortdurend voor honderd procent perfect. Maar als de duizeligheid blijft duren of erger wordt, raadpleeg je beter een dokter.

Wat voel je precies? Omdat duizeligheid zo veel oorzaken heeft, is het belangrijk om eerst goed na te gaan wat je precies voelt. Deze blogpost kan je daarbij helpen. Je leest er ook wat je op korte én lange termijn kunt doen om duizeligheid te lijf te gaan.

Het evenwichtsorgaan

Je evenwichtsorgaan of vestibulair systeem is je belangrijkste bron van evenwichtsinformatie. Wanneer je duizelig wordt, is het dan ook vaak daar dat het misloopt.

Het vestibulair systeem bevindt zich in het binnenoor en bestaat uit drie halfcirkelvormige kanalen met vocht erin. Die zijn gerangschikt volgens de drie ruimtedimensies, waardoor je hersenen beweging in alle richtingen kunnen waarnemen. Verder bestaat het uit het statolietorgaan, dat met behulp van kristallen versnelling registreert.

BPPD

Benigne paroxismale positieduizeligheid of BPPD komt vaak voor. Het zijn korte duizeligheidsaanvallen wanneer je van positie verandert. Omdat de oorkristallen loskomen en dan neerslaan op een plaats waar ze niet horen te zijn, overprikkelen ze je zintuigen. Hoe dat komt, is niet helemaal duidelijk. Het is gelukkig te verhelpen met de Epley-beweging.

Ontstekingen of infecties

Een oorontsteking of een luchtweginfectie kan overgaan op het binnenoor, waardoor je evenwichtsorgaan even van slag is. De duizeligheid die dan optreedt, kan enkele dagen aanhouden, maar verdwijnt als de infectie weggaat of behandeld wordt.

Ziekte van Ménière

De ziekte van Ménière zorgt voor een ophoping van vocht in je oor in het slakkenhuis (zorgt voor de omzetting van de door geluid veroorzaakte mechanische trillingen in elektrische signalen). Die leidt tot hevige aanvallen van draaiduizeligheid, vaak gepaard met gehoorverlies, oorsuizen en misselijkheid. Een aanval duurt enkele uren. Tussen aanvallen kunnen dagen, weken maar ook maanden zitten. Ménière is helaas ongeneeslijk, de behandeling richt zich dan ook op symptoombestrijding. In veel gevallen vermindert de intensiteit van de aanvallen na enkele jaren wel.

Andere oorzaken

Een duizeligheidsaanval heeft nog heel wat andere mogelijke oorzaken. Die sluiten elkaar ook niet uit, integendeel: ze kunnen elkaar versterken.

Lage bloeddruk en slechtere of verminderde doorbloeding

Vernauwde aders of een onregelmatige hartslag leiden tot een slechte doorbloeding. Dat is slecht voor de werking van de informatiebronnen (huid, binnenoor, spieren), en voor je hersenen. Een lage bloeddruk heeft hetzelfde effect: je bloed raakt niet op tijd bij de hersenen wanneer je opstaat. In extreme gevallen kan je hierdoor zelfs flauwvallen.

Lage bloedsuikerspiegel

Ook een lage bloedsuikerspiegel (hypoglycemie) kan je duizelig maken. Dit komt bijna uitsluitend voor bij mensen met diabetes. Het is erg belangrijk om in zo’n geval meteen je bloedsuikerspiegel te meten en, indien nodig, iets te eten.

Bloedarmoede

IJzertekort is een grote boosdoener. De duizeligheid gaat dan gepaard met vermoeidheid en hoofdpijn. Als je vaak aan duizeligheid lijdt, laat dan eens je bloed controleren bij de dokter. Begin niet zomaar ijzersupplementen te nemen, want te veel ijzer kan je organen beschadigen.

Stress

Ook extreme stress kan tot duizeligheid leiden, vooral wanneer je daardoor nog eens hyperventileert. Probeer steeds de oorzaak van die stress aan te pakken.

Wat kan je doen? Duizeligheid aanpakken is vanwege de verschillende mogelijke oorzaken niet simpel. Je kan wel proberen je lichaam zelf weer in balans te brengen: slaap voldoende, eet gezond, beweeg, vermijd stress. Blijft de duizeligheid duren? Raadpleeg dan zeker een arts.

Referenties

• cm.be/ziekte-en-behandeling/klachten-en-ziekten/duizeligheid/zelfzorg
• uzgent.be/duizeligheid
• nhs.uk/conditions/vertigo/
• healthline.com/health/vertigo-vs-dizziness
• everydayhealth.com/vertigo-signs-symptoms-latest-treatments-home-remedies-tests-more/
• medicalnewstoday.com/articles/160900
• ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK563287/
• mst.nl/p/aandoeningen/duizeligheid/duizeligheid-bppdbenigne-paroxysmale-positieduizeligheid-bppd/

Medische revisie : Peter De Smet, Scientific & Medical Education Manager & Bert Hannosset, M.D.