Buikkrampen, vaak komen ze ineens opzetten. Felle stekende pijn die zich in het midden van de buik maar evengoed in de onder- en bovenbuik voordoen. Deze pijnscheuten worden veroorzaakt door verschillende en zeer uiteenlopende aandoeningen. Soms gaan ze ook gepaard met andere klachten. Wat zijn de mogelijke remedies?

Wat zijn buikkrampen eigenlijk?

Buikkrampen kunnen zich voordoen over de hele buik. Buikpijn kan verschillende oorzaken hebben. Bij buikpijn afkomstig van buikkrampen zijn de krampen vaak intens en scherp en komen ze opzetten in golven. Soms kunnen de samentrekkingen zo hevig zijn dat rechtop lopen of staan moeilijk is.

Krampen in de bovenbuik kunnen duiden op een maagprobleem. De meeste buikkrampen doen zich echter lager voor, met name in de darmen. Deze darmkrampen worden ook wel kolieken genoemd. Een koliek is eigenlijk eenvoudigweg een pijnlijke samentrekking van de darmen. De darm maakt van nature onophoudelijk een peristaltische beweging: een masserende beweging om de onverteerde voedselresten van ons voedsel zachtjes in de richting van de uitgang te duwen. Een buikkramp is het gevolg van een probleem bij die beweging. De pijn wordt eigenlijk veroorzaakt door een te hoge spanning op de darm.

Afhankelijk van de oorzaak kunnen de darmkrampen gepaard gaan met klachten als diarree, misselijkheid, braken, darmgeluiden, koorts, vermoeidheid, enz. De onderliggende aandoeningen kunnen zowel acuut als chronisch zijn. In dat laatste geval blijven de klachten aanhouden, zijn ze langdurig of keren ze terug.

Bij vrouwen kan een kramp in de onderbuik wijzen op het samentrekken van de baarmoeder. Dit gebeurt om het slijmvlies van de baarmoeder naar buiten te drijven. Slijmvlies dat met bloed uit de vagina komt bij menstruaties.

Mogelijke oorzaken van buikkrampen

Krampen in de bovenbuik wijzen soms op een ontsteking van de maag, maagzuur of gasvorming in de maag. Voeding of drank die de maag niet vlot verdraagt, kan de maag doen opblazen. Ook stress kan hier de boosdoener zijn.

Darmkrampen zijn in meer ernstige gevallen te wijten aan een zogenaamde darmobstructie, waarbij direct spoedopname vereist is. Pijnscheuten in de middenbuik kunnen ook wijzen op obstipatie (verstopping), buikgriep, diverticulitis (ontsteking van uitstulpingen van de dikke darm) of een blindedarmontsteking. Soms is er meer aan de hand en zijn de krampen een symptoom van een onderliggende aandoening zoals het prikkelbaredarmsyndroom (PDS), de ziekte van Crohn, galstenen, nierstenen, of een inflammatoire darmziekte.

Krampen in de onderbuik kunnen onder andere wijzen op een blaasontsteking of op pijnlijke menstruaties.

Hoe verklaar je de veel voorkomende darmkrampen?

De belangrijkste boosdoener bij darmkrampen is eigenlijk het opzetten van de darm. De productie van lucht, ook wel gas genoemd, wordt niet zomaar opgenomen door de darmen. Dat gas zorgt dan voor een opgeblazen gevoel omdat het niet weg kan. Wanneer die lucht dan ook nog eens uitzet, drukt het soms zo hard tegen de darmen dat het pijn kan veroorzaken. Uiteindelijk lost dit teveel aan lucht zich vaak op wanneer het gas onze darmen verlaat in de vorm van een wind. Maar helaas loopt het niet altijd zo makkelijk. Lukt het niet, dan zorgen de gassen voor een gezwollen buik en een opgeblazen gevoel.

Waar komt al die lucht vandaan? Dit kan verschillende oorzaken hebben, de twee belangrijkste zijn voeding en stress.

Intoleranties en allergieën

Stoffen die niet goed door darmen verdragen worden, kunnen de motoriek van de darmen verstoren. Een verstoring die dan krampen kan teweegbrengen.

Zowat de meest voorkomende intoleranties zijn die voor lactose en voor gluten. Ook producten met gluten kunnen een erg verstorend effect hebben.

Sommige mensen hun darmen reageren niet goed op pikant eten. Nog anderen hebben al eens last van koolzuurhoudende dranken zoals spuitwater en frisdranken met prik.

Lucht happen

Hoeveel gassen zich opstapelen in onze darmen is rechtstreeks gelinkt aan de hoeveelheid lucht die via onze mond in onze darmen terecht komt. Dan hebben we het hier niet over onze natuurlijke ademhaling maar over het onbewust naar binnen happen van lucht. Dat doen we tijdens het praten, slikken en eten. Eenmaal in de darmen wordt dit een overbodige luchtmassa die krampen kan veroorzaken.

Stress

Stress beïnvloedt relatief gemakkelijk het spijsverteringsstelsel. Sommige mensen krijgen erg gemakkelijk darmkrampen wanneer ze stress ervaren. Ze ondervinden spanning, wat kan leiden tot krampen. Het fameuze lucht happen komt ook vaker voor bij mensen met een stressvol bestaan.

Hoe de buikkrampen verlichten?

Blijkt dat jij gemakkelijk lucht hapt bij het spreken, slikken en eten, dan kan een logopedist jou begeleiden om anders te leren spreken, rustiger te slikken en trager te eten.

Ervaar je dat een bepaald type voeding je maag of darmen (over)prikkelt? Hou dit dan goed bij en vermijd die producten. Keren je klachten vaak terug of heb je blijvende last, consulteer dan zeker de huisarts. Die zal je indien nodig doorverwijzen naar een specialist voor een intolerantie- of allergietest.

Ondervind je moeilijkheden om stoelgang te maken, dan komen de krampen mogelijk uit de dikke darm. Ontlasten helpt soms om de krampen te verlichten. Drink voldoende water om de stoelgang soepeler te maken.

Lichaamsbeweging is bevorderlijk voor een goede werking van je spijsverteringsstelsel. Bovendien is het een goede manier om te ontspannen, wat een zeer positief effect heeft op je darmen.

Accute krampen kan je soms verlichten met rooibosthee, een douche om je hele lichaam wat te ontspannen, een warme kruik of een opgewarmd kersenpitkussentje.

Wanneer moet je naar de huisarts?

Zijn je buikkrampen aanhoudend of verergeren je klachten, consulteer dan zeker je huisarts. Raadplaag ook zeker een arts wanneer je volgende symptomen hebt:

• Dagenlange aanhoudende buikpijn
• Koorts
• Bloed in je ontlasting
• Bloed in je braaksel
• Pijn bij het plassen
• Misselijkheid en flauwvallen
• Steeds erger wordende krampen

De huisarts kan nagaan wat de mogelijke oorzaak is, een behandeling opstarten of een doorverwijzing doen.

Referenties

• darmklachten.nl
• gezondheid.be
• gezondheidenwetenschap.be
• mens-en-gezondheid.infonu.nl

Medische revisie: Peter De Smet, Scientific & Medical Education Manager & Bert Hannosset, M.D.