Aften zijn pijnlijke, grijswitte of gelige zweertjes met een rode rand, meestal niet groter dan enkele millimeters in doorsnee. Je vindt ze – afzonderlijk of in groep – aan de binnenkant van je wangen of lippen, maar soms ook onder je tong, op je tandvlees of je gehemelte. Hun oorzaak is voor de medische wereld gedeeltelijk nog steeds een raadsel; hun behandeling is gelukkig minder mysterieus.

Wat veroorzaakt aften?

Artsen weten nog niet met zekerheid waar aften precies vandaan komen. Vaak worden de kleine letsels in je mondslijmvlies gelinkt aan een slechte mondhygiëne, vitaminetekorten (B12, foliumzuur en/of ijzer), stress, een verminderde immuniteit of bepaalde medicijnen. Andere mogelijke oorzaken zijn o.a. een erfelijke aanleg, voedingsallergieën en voedselovergevoeligheden, zoals coeliakie (glutenintolerantie).

Aften kunnen bijzonder pijnlijk zijn, maar ze zijn ongevaarlijk en niet besmettelijk. Meestal verdwijnen ze vanzelf na een of twee weken. Sommige hardnekkige exemplaren kunnen nadien terugkeren. Zijn je aften er na twee weken nog steeds? En voel je je koortsig en ziek? Vraag dan advies aan je huisarts.

Hoe kan je aften behandelen?

• Kies voor een zacht dieet. Pittig, sterk gekruid voedsel garandeert nog meer pijn. Zet pikant dus aan de kant. Vermijd ook voedingsmiddelen die je mond kunnen irriteren, zoals zoute nootjes, citrusvruchten, tomaten, vruchtensappen en frisdrank. Let op voor voeding met ‘scherpe’ randen, zoals frietjes, toast en chips.
• Eet niet te snel. Kauw je eten op een rustige manier om nieuwe wondjes en aften te vermijden.
• Kijken mag, aanraken niet. Laat je aft zoveel mogelijk met rust. Erover wrijven, eraan krabben, de aft doorprikken – het zal de genezing alleen maar vertragen.
• Poets wederom poets. Poets je tanden regelmatig, maar wel voorzichtig, met een zachte borstel die niet versleten is. Gebruik eventueel een tandpasta zonder natriumlaurylsulfaat (in het Engels: sodium lauryl sulfate of SLS). Je herkent het bestanddeel op de verpakking onder de code E487.
• Aanstippen en ontsmetten. Als je te veel last ondervindt van de pijn, kan je de aft enkele keren per dag aanstippen met een gel op basis van lidocaïne. Mondspoelingen zullen de genezing niet versnellen, maar zijn wel ideaal om je mond grondig te ontsmetten. Slechts in uitzonderlijke gevallen zal je huisarts ontstekingsremmers voorschrijven.

Hoe kan je aften voorkomen?

• Een goede weerstand. Volg een gezond en gevarieerd eetpatroon, aangevuld met voldoende uren slaap, beweging en ontspanning.
• Een uitstekende mondhygiëne. Poets je tanden minstens twee keer per dag. Vergeet niet om te flossen en regelmatig je tandenborstel te vervangen. Ga ook minimaal een keer per jaar naar de tandarts. Misschien zijn jouw tanden of prothesen wel te scherp, waardoor ze af en toe aften veroorzaken.

Medische revisie : Peter De Smet, Scientific & Medical Education Manager & Bert Hannosset, M.D.